كنترل فرآيند آماري (SPC)، روشي كه در جوامع صنعتي به وفور مورد استفاده قرار ميگيرد و سالها قبل امتحان خود را پس داده است. به نحوي كه اين ابزار در حال حاضر ديگر به عنوان يك وسيله و ابزار بهبود مد نظر نميباشد بلكه به عنوان يك الزام در نظر گرفته ميشود.
لزوم انجام SPC و همچنيـن ضرورت استفاده از كنترل فرآيند به خاطـر اين است كه در واقـع ما به جاي آشكارسازي (Detection) عيوب به دنبال پيشگيري ازعيوب (Prevention) ميباشيم. در واقع آشكارسازي به مفهوم كنار آمدن با ضايعات بوده و پيشگيري به مفهوم اجتناب از ضايعات و دوباره كاري و بروز عيب ميباشد. در واقع ما با استفاده از SPC به دنبال ايجاد سيستم كنترلي همراه با بازخورد (Feed Back) ميباشيم، يعني ما علاوه بر اين كه ميخواهيم از صداي مشتري (Voice Of Customer) جهت بهبود فرآيند استفاده كنيم ميخواهيم از صداي فرآيند (Voice Of Process) نيز در جهت كنترل و بهبود فرآيند استفاده كنيم.
اگر قرار باشد يک محصول مشخصات مورد نظر مشتري را دارا باشد، آنگاه اين محصول بايد بوسيله يک فرايند پايدار يا تکرارپذير توليد گردد. در هر فرآيند مقدار خاصي تغييرپذيري به طور ذاتي وجود دارد. اين تغييرپذيري ذاتي در اثر انباشته شدن مجموعه زيادي از انحراقات کوچک و غيرقابل اجتناب به وجود ميآيد. كنترل فرآيند آماري مجموعه اي قدرتمند و توانا از ابزار حل مشکل است که در ايجاد ثبات در فرآيند و بهبود کارآيي از طريق کاهش تغييرپذيري مفيد واقع ميگردد.
ابزار هفتگانه SPC :
1- هيستوگرام
2-برگه کنترل
3-نمودار پارتو
4-نمودار علت ومعلول
5-نمودار تمرکز نقصها
6-نمودار پراکندگي
7-نمودار کنترل